Category: Duurzaam, Gezondheid, Nieuws, Onderzoek Tags: gezondheid, invloed, mannen, plastic, vruchtbaarheid, weekmakers 
De mens consumeert plastic, en de gevolgen zijn mogelijk groter dan we denken. Ook voor de mannelijkheid. Verklaart plastic de veranderende gesteldheid van de man?
Per week krijgen we een hoeveelheid plastic binnen ter grootte van een creditcard. Dit komt neer op vijf gram nano- en microplastics, blijkt uit onderzoek in opdracht van World Wide Fund for Nature. De mens ademt plastic in en het lekt uit waterflesjes en verpakkingen in etenswaar.
Stoffen uit plastic kunnen hormoonverstorend zijn. Denk aan ftalaten (weekmakers) en bisfenol A (BPA). Net zoals pesticiden, die zelfs in het lichaam een verbinding kunnen aangaan met het plastic. De hormoonverstoorders ofwel Endoctrine Distrupting Chemicals (EDCs) kunnen leiden tot verminderde vruchtbaarheid, de groei en voortplanting beïnvloeden, maar ook teelbal-, borst- en prostaatkanker veroorzaken. EDCs kunnen werken als hormonen of blokkeren de werking ervan. De grootste groepen die risico lopen, zijn zwangere vrouwen en kinderen. Maar ook de man krijgt de gevolgen van zijn dagelijkse portie plastic voor de kiezen.
Vruchtbaarheid
Als voorbeeld: BPA wordt ruim vijftig jaar gebruikt om kunststof te maken. Bij lage blootstelling kunnen sperma- en eicellen beschadigen. Zo stagneerde bij goudvissen de ontwikkeling van de teelbal, publiceerde het wetenschapstijdschrift Chemosphere eerder dit jaar.
Het verraderlijke van de stof BPA is daarnaast, dat pas drie generaties later de vruchtbaarheid terugloopt, concludeerde de University of Missouri-Columbia bij vissen. Parallel daaraan: een gezonde man had twintig jaar geleden nog zestig miljoen zaadcellen per milliliter sperma en tegenwoordig zo’n veertig miljoen. Als dit nog eens met de helft afneemt, is een man ernstig verminderd vruchtbaar.
Vrouwelijke trekjes
BPA leidt tevens tot seksespecifieke veranderingen in sociale interacties bij volwassen zebravissen, zo meldde het Journal of Toxicology and Environmental Health. Ook zijn vrouwelijke trekjes bij mannelijke schildpadden ontdekt en andersom door blootstelling aan BPA, stelt het wetenschapstijdschrift General and Comparative Endocrinology in 2015.
Betekent dit dat er een relatie bestaat tussen BPA en het ontstaan van de transgender? Ontwikkelt het brein zich dusdanig tijdens de zwangerschap door blootstelling hieraan? Het klinkt logisch, maar het verklaart niet het bestaan van genderdiverse mensen in de geschiedenis. Dat neemt niet weg dat EDCs invloed hebben op de functionaliteiten van het lichaam. Het vraagt om meer onderzoek. Want wat als het kwaad voor een deel geschiedt als de eicel wordt bevrucht?
Kennelijk zijn we in een tijdperk aanbeland, waarin organismen niet ontkomen aan plastic. Als intelligente wezens kunnen we plastic oplosbaar en non-toxic maken. Genoeg voorbeelden dat dit kan: de Poolse studente Roza Janusz bedacht een Scoby-verpakking van een gelatineachtige substantie om mee te koken. Ook voor drinkwaterflessen is een alternatief: de zeewier waterbubbel Ohoo! om te consumeren. Het Amerikaanse ministerie van landbouw investeerde bovendien in vacuümverpakkingen op basis van melk (caseïne). Hopelijk komen overheden en de industrie gauw tot inzicht. Maar voor het zover is: mannen, nuttig uw plastic met mate! •
Dit artikel schreef ik voor het september/oktober 2019 nummer van magazine The Optimist.